CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan'ın açıkladığı yeni sosyal konut projesi önemli, gerekli ve açıkçası bir o kadar da geç kalınmış bir proje. 250 bin konut hükümet için büyük bir rakam deÄŸil ama proje açıklanmasından itibaren konut fiyatlarını bir nebzede olsa frenlemesine katkı saÄŸladı. Ayrıca insanların geçim derdine düÅŸtüÄŸü günümüzde ev almak giderek zorlaÅŸtı, özellikle dar gelir aileler için ev almak hayal olurken, küçükte olsa bir umut yarattı.
Türkiye'nin yıllık konut ihtiyacı 700 bin. Özellikle pandemide yavaÅŸlayan konut üretimi yüksek enflasyon ile son birkaç yıldır bir hayli düÅŸmüÅŸ durumda. 20 milyon hane halkının 9 milyonu ev sahibi, 11 milyonu kirada oturuyor. Bu yüzden proje, Türkiye'nin konut sorununu tam anlamıyla çözebilecek bir projede olmasa da bir nebze rahatlatacaktır, tabi taahhüt edilen tarihte teslim edilebilirse.
Proje ne zaman baÅŸlayacak, ne zaman bitecek?
Özellikle daha önce hak kazanmış ancak hala evlerine kavuÅŸamayan bazı vatandaÅŸların sosyal medyadaki tepkileri üzerine akla gelen diÄŸer önemli soru da teslim tarihi oluyor. 2019 yılında lansmanı yapılan 100 bin sosyal konut projesinin akıbeti ise hala belirsiz. 250 bin sosyal konut projesi ise etaplar halinde en erken 2 en geç 5 yıl içinde 81 ilde tamamlanması planlanıyor.
Ödeme planı ve maliyetler nasıl olacak?
Türkiye'deki 81 ilin tamamında yapılacak 250 bin konut, 2+1 ve 3+1 dairelerden oluÅŸacak.
608 bin TL'lik 2+1 daireler, 60 bin TL peÅŸinat karşılığında aylık ödemesi 2 bin 280 TL baÅŸlayan taksitlerle, 240 ay vadeyle satılacak.
850 bin TL'lik 3+1 daireler, 85 bin TL peÅŸinat karşılığında aylık ödemesi 3 bin 187 TL baÅŸlayan taksitlerle 240 ay vadeyle satılacak.
Hak sahiplerinin konutlarına ait kalan borç bakiyesi ve aylık taksitler her yılın Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez, bir önceki 6 aylık dönemdeki Memur MaaÅŸ Artış Oranı dikkate alınarak Ä°darece tespit edilen oranda artırılacaktır. Ä°lk dönemsel artış sözleÅŸme tarihine göre Ä°darece belirlenecektir. Taksit ödemeleri, sözleÅŸme tarihini takip eden ay itibariyle baÅŸlatılacaktır.
ÖrneÄŸin, 2012'de memur maaÅŸ artışı yüzde 8 iken, bu oran konut taksit ödemelerine de yüzde 8 olarak yansıdı. 2015'te memur maaÅŸ artış oranı yüzde 3 olunca ev taksiti de sadece yüzde 3 oranında arttı. 2019-2022 yılları arasında ise TOKÄ°'nin konut taksitlerinde yaptığı artış memur maaÅŸ artışının altında gerçekleÅŸti. 2019'da yüzde 19.38 olan memur zammı, eve yüzde 10, 2022'de yüzde 72.64'lük artışa karşılık yüzde 25 olarak yansıdı.
Önümüzdeki 20 yıl boyunca ortalama maaÅŸlara yapılacak zammın yüzde 10 olacağı varsayıldığında, bu kampanyadan 2+1 daire alanlar toplamda 1 milyon 548 bin lira ödeyecek. Yıllık ortalama %20 enflasyon artışında ise maliyet 6.962.866 TL'yi buluyor. Ä°nanması güç ama bu rakamlar gerçek. Üstelik bu hesaplama 2+1 en küçük metrekare için geçerli, 3+1 için hesaplamasını görmeye cesaret edemedim açıkcası.
Yüksek enflasyon yaÅŸanan ülkemizde bu yıl TÜÄ°K'e göre %80 , ENAG'a göre %170 oranında gerçekleÅŸti. Burada vatandaÅŸları en çok korkutan ise enflasyonun bu oranda devam etmesi ile maliyetlerin katlanması. Daha önceki TOKÄ° projelerinden farklı olarak ucu açık bir maliyet farkından ne yazık ki baÅŸvuranların birçoÄŸu hakim deÄŸil.
Katılım şartları nedir?
- T.C. vatandaşı olması,
- Proje il sınırları içerisinde en az 1 yıl ikamet etmesi veya proje il nüfusuna kayıtlı olması,
- BaÅŸvuruda bulunanların kendileri, eÅŸleri ve velayetleri altındaki çocukları üzerine T.C. sınırları içinde tapuda kayıtlı konutlarının bulunmaması; TOKÄ°'den daha önce ev sahibi olmama,
- Ä°stanbul için aylık hane halkı gelirinin, en fazla net 18.000 TL, yurt genelinde 16.000 TL olması (Åžehit Aileleri, Harp ve Vazife Malulleri ile bunların Dul ve Yetimleri Hariç)
- Bir hane halkı adına, tek başvuru yapılması
- Başvuruları yapacak vatandaşlarımızın; 18 yaşını tamamlamaları gerekmektedir.
- Genç kategorisine 14/09/1992 tarihinden sonra doÄŸan vatandaÅŸlarımız müracaat edebilecektir.
Kura çekiliÅŸi ne zaman nasıl yapılacak?
"Hak Sahibi Belirleme Kurası" noter huzurunda; Ä°dare yetkilileri denetiminde gerçekleÅŸtirilecektir.
- Åžehit Aileleri, Terör, Harp ve Vazife Malullerine konut sayısının %5'i kadar kontenjan ayrılacak, kontenjan fazlası baÅŸvuru olması halinde hak sahipleri kura ile belirlenecektir. Kura sonucu bu kategoriden hak sahibi olamayan baÅŸvuru sahipleri diÄŸer alıcılar kategorisindeki baÅŸvuru sahipleri ile birlikte kuraya tabi tutulacaktır.
- "En Az %40 Engelli Vatandaşlara" konut sayısının %5'i kadar kontenjan ayrılacak, kontenjan fazlası başvuru olması halinde hak sahipleri kura ile belirlenecektir. Kura sonucu bu kategoriden hak sahibi olamayan başvuru sahipleri diğer alıcılar kategorisindeki başvuru sahipleri ile birlikte kuraya tabi tutulacaktır.
- Emekli Vatandaşlara konut sayısının %20'isi kadar kontenjan ayrılacak, kontenjan fazlası başvuru olması halinde hak sahipleri kura ile belirlenecektir. Kura sonucu bu kategoriden hak sahibi olamayan başvuru sahipleri diğer alıcılar kategorisindeki başvuru sahipleri ile birlikte kuraya tabi tutulacaktır.
- Genç VatandaÅŸlara konut sayısının %20'i kadar kontenjan ayrılacak, kontenjan fazlası baÅŸvuru olması halinde hak sahipleri kura ile belirlenecektir. Kura sonucu bu kategoriden hak sahibi olamayan baÅŸvuru sahipleri diÄŸer alıcılar kategorisindeki baÅŸvuru sahipleri ile birlikte kuraya tabi tutulacaktır.
- DiÄŸer Konut Alıcı Adayları için Ä°daremizin genel uygulamalarında olduÄŸu üzere kura ile hak sahipleri belirlenecektir.